Liefde maakt ons sterk en zwak tegelijkertijd

Hallo, jij daar achter je scherm. Durf jij helemaal jezelf te zijn? Als jij dit leest en je zit thuis op de bank, dan hoef je je op dit moment waarschijnlijk niet beter voor te doen dan je bent. Misschien — als je straks de deur uitgaat — denk je erover na hoe je eruit ziet of hoe je overkomt op anderen. Dat is normaal en waarschijnlijk ook prettig voor de mensen om je heen. We hebben het hier niet over persoonlijke hygiëne enzo. Maar wel over: durf jij jezelf te zijn? Sommigen van ons willen ons masker liever nooit laten zakken. Als je succesvol bent op je werk of goed bent in iets of iemands respect hebt verdiend, dan laten we mensen liever in de waan dat we daarom iets waard zijn. Dat we belangrijk zijn.

Als je zo leeft, stuit je al wel snel op een probleem: niemand krijgt een podium of een applaus alleen maar omdat hij of zij een mens is. We applaudisseren voor prestaties, niet voor mens-zijn. En applaus zorgt er voor dat we nog meer applaus willen. En zo verstoppen we onszelf in onze carrières of achter ons imago.

En dat is niet alles, want op zichzelf is dat nog geen probleem. Het probleem is dat — als mensen ons alleen waarderen om onze prestaties — we ons uiteindelijk diep van binnen niet geliefd voelen. Dus probleem #2: iedereen heeft liefde nodig en liefde kan je niet verdienen. Je kunt het alleen uitwisselen, je kunt het alleen ervaren als mensen helemaal open en eerlijk durven te zijn naar elkaar.

Hoe meer we onszelf verstoppen, hoe moeilijker het is om gekend te worden. En we moeten onszelf laten kennen als we betekenisvolle, echte relaties willen. (Dat doet mij denken aan twee naakte mensen in een tuin, ja toch?)

Hoe meer we onszelf verstoppen, hoe moeilijker het is om gekend te worden...

Dit idee is de basis voor het boek van Donald Miller, Scary Close. (ik ben fan van deze gast!) Donald vertelt in zijn boek veel over zijn eigen ervaringen:

Op jonge leeftijd raakte ik ervan overtuigd dat ik het respect van mensen kon winnen door ‘mijn ding’ te doen. Ik had humor. Mensen vonden mijn grappen leuk. Dat werd mijn motivatie om die persoon te worden die de moeite waard was.

Ik (Donald) geloofde dat mensen alleen van me zouden houden als ze wisten dat ik ertoe deed. Mijn werk als schrijver gaf me het gevoel belangrijk te zijn, dat maakte mij interessant. Ik was gewend om me speciaal en bijzonder te voelen, maar toen ik daarover eens niets meer mocht delen (tijdens een therapeutisch weekend en je niet mocht zeggen wat je beroep was), wist niemand in de groep meer dat ik specialer was dan alle anderen — wat ik natuurlijk ook niet was, maar ja, ik wil graag interessant lijken, dat blijkt.

De grap is… mijn vrouw, die mij beter kent dan wie dan ook, ziet mijn grappen, mijn humor, als een verdedigingsmechanisme. Mijn humor is een verkleedpak dat ik draag, waar zij mee moet leren leven, om uiteindelijk een relatie te hebben met de jongen die zich erin verschuilt. Toen ik dat ontdekte, bedacht ik: hoe zou het leven zijn als ik zou stoppen me te verschuilen? Als ik erop zou vertrouwen dat als ik gewoon mezelf zou zijn, ik alle liefde zou krijgen die ik nodig heb?

De realiteit van proberen om groter en slimmer te zijn dan we echt zijn, is dat het soort van werkt maar vervolgens toch in elkaar stort. Het klopt dat mensen aangetrokken worden door intelligentie, kracht en zelfs rijkdom, maar aantrekkelijk zijn brengt geen intimiteit. Wat je aantrekt, verbindt je niet per se. Mensen zijn onder de indruk van allerlei dingen, maar degenen bij wie we blijven hangen, zijn degenen die hun best doen om van ons te houden.

Als je niet gelooft dat je oké bent zoals je bent of het waard om geliefd te zijn, dan heb je de neiging jezelf te verstoppen. Maar wat als we allemaal veel beter zijn voor elkaar dan we misschien ooit dachten? Ik weet dat we niet perfect zijn, maar ik vraag me af hoeveel mensen terughoudend zijn over zichzelf omdat ze stiekem denken dat ze fatale fouten hebben. Degenen onder ons die nooit tevreden zijn met hun resultaten, geloven stiekem dat niemand van hen zal houden tenzij ze perfect zijn.

Bang zijn om lief te hebben en niet durven zeggen wat je wilt, gaat over hetzelfde: de angst om gekend te worden. Bang zijn om fouten te maken, bang zijn om tekort te schieten. Ik bereikte een klein beetje succes als schrijver en ineens was daar iets om te verliezen. Er was een verwachting waar ik aan moest voldoen. Dat was verlammend. Ineens was er een risico om gewoon mezelf te zijn. Dat is giftig: de angst om veroordeeld te worden.

Bang zijn om fouten te maken of bang zijn om tekort te schieten = angst om gekend te worden.

Maar wat is beter: om alles te hebben waarvan we denken dat mensen van ons houden, of om liefde zelf te hebben? Ga nooit terug naar voorzichtigheid. Durf dom te klinken. Wees bereid het mis te hebben. Om gepassioneerd te zijn over iets dat niet cool is. Om bang te zijn. Om jezelf tegen te spreken. Om je excuses aan te bieden.

Op een bepaald punt lopen we allemaal het risico om gekend te worden. Realiseer je: ik zal nooit helemaal geaccepteerd worden. Het risico om gekend te worden is ook het risico om bekritiseerd te worden door sommigen. We hoeven niet perfect te zijn, sterker nog, we hoeven niet te doen alsof we perfect zijn.

We zien onze eigen tekortkomingen niet vaak als de lijm die ons samenbindt met de mensen van wie we houden. Maar dat zijn ze wel. Genade plakt alleen aan onze imperfectie. Als je je eigen tekortkomingen niet kan accepteren, kun je ook niet omgaan met genade. Ben ik bereid om af en toe gekwetst te worden, de andere wang toe te keren, zodat ik een lange-termijn, gezonde relatie kan hebben met een ander?

Het risico van vertrouwen hebben in een ander, is de beloning meer dan waard.